طرح «ب» آمریکا برای طولانی کردن جنگ در سوریه

آمریکا طرح «ب» را در خصوص سوریه در نظر دارد که بر اساس آن شماری از کشورهای حاضر در «ائتلاف» تروریست‌هایی تحت عنوان «معارضان سوری دستچین شده» را آموزش داده و با شکست داعش در سوریه قصد دارند برای آنان «مشروعیت» به دست آورند.

اطلاعات به دست آمده از طرحهای مالی وزارت دفاع آمریکا در سال 2017 نشان می‌دهد که «جنگ درازمدت» به عنوان یک گزینه راهبردی برای آینده سوریه مدنظر ایالات متحده است. این بودجه بر پایه پشتیبانی، تجهیز و آموزش گروه‌های معارض سوریه، طراحی شده است.

روزنامه «الاخبار» در گزارشی به نقل از«رابرت مالی» هماهنگ کننده کاخ سفید در امور خاورمیانه و شمال آفریقا نوشت: «واشنگتن تلاش دارد به خاطر تحقق اهداف مشترک با روسیه، در مورد سوریه با این کشور همکاری کند اما در صورت شکست این همکاری، آماده اجرای اقداماتی است که جنگ را به درازا بکشاند».

مالی که معاون رئیس جمهور آمریکاست در مصاحبه با مجله «فارن پالیسی» گفت: «واشنگتن آماده است برای جلوگیری از پیروزی نظام سوریه هر کاری لازم باشد، انجام دهد... ما به حمایت از معارضان سوری ادامه خواهیم داد و نظام سوریه هرگز پیروز نخواهد شد».

به نظر می‌رسد اظهارات این مقام آمریکایی در راستای تشریح مفهوم «راه حل سیاسی» باشد که کشورهای اروپایی همیشه از آن به عنوان« تنها راه حل بحران سوریه» یاد می‌کنند. مفهوم راه حل سیاسیِ مدنظر آمریکا بر خلاف آنچه از این مفهوم به ذهن می‌رسد به معنای رسیدن همه طرف‌های درگیر در سوریه به توافقی که به درگیری خاتمه دهد نیست، بلکه  تحولات جاری سوریه  نشان می‌دهد که راه حل آینده یک فرمول مورد توافق میان قدرت‌های بزرگِ درگیر در این پرونده است و به شکلی خواهد بود که «حداقل منافع» هر یک از آنها را تضمین کند.

به گزارش این روزنامه، درصورت شکست تلاش‌ برای دستیابی به راه حل سیاسی، تنها گزینه جایگزین آمریکا جنگ طولانی مدت است. همان گونه که روزنامه «ایزوستیا» بر این باور است که سازمان سیا و پنتاگون اجازه حل  و فصل بحران سوریه را به اوباما نخواهند داد واختلاف منافع بین مراکز قدرت در آمریکا، مانع حل بحران است.

بنا بر این گزارش، این تحلیل چه درست باشد یا غلط، ثابت می‌کند  که همکاری با مسکو برای حل مسالمت‌آمیز بحران، تنها گزینه واشنگتن نیست و اگر چه در حال حاضر تنها گزینه عملی برای آمریکا به شمار می‌رود، ولی گزینه اول این کشور هم نیست.

این روزنامه اختلاف نظر آشکار مقامات آمریکایی را درباره بحران سوریه، مساله جدیدی قلمداد نکرده و در این رابطه  می‌نویسد: در ماه اوت 2015 سخنگوی کاخ سفید به کانال «سی بی اس» تلویزیون آمریکا گفت: برنامه پنتاگون برای آموزش معارضان میانه‌رو (سوری) به سختی شکست خورد. چند ماه بعد از این مصاحبه و همزمان با احتمال توقف درگیری درسوریه وزارت دفاع آمریکا در بودجه سال آینده خود مبلغ 250 میلیون دلار برای «عملیات اضطراری آن‌سوی دریاها» پیشنهاد داد که اساس آن را  «آموزش  و کمک مالی برای مجهزکردن «معارضان سوری دستچین شده» (Vetted Syrian Opposition) تشکیل می‌دهد.

بنا بر این گزارش،  اولین گام‌ آمریکا به منظور ایجاد یک بازوی نظامی برای خود در سوریه به اکتبر 2013 بر می گردد که واشنگتن ده‌ها گروه نظامی در سوریه را به رسمیت شناخت و به عربستان سعودی اجازه داد از فوریه 2014  موشکهای«تاو» را تحت نظارت یک اتاق عملیات موسوم به  «الموک» در اختیار 42 گروه مسلح سوری قرار دهد.

الاخبار در ادامه با اشاره به اینکه موشکهای تاو به دست گروههای موسوم به «جهادی» افتاد، ادامه داد، اما این مسئله مانع از آن نشد که آمریکا «VSO» را به سلاحهای جدید مجهز نکند. پنتاگون همچنین هشدار داد که «منافع آمریکا در آموزش و تجهیز تسلیحاتی «VSO» است تا سوریه به دست داعش و سایر نیروها نیفتد». البته پنتاگون مشخص نکرده که منظور از سایر نیروها چیست، ولی ظاهرا به معنای همه گروهها به جز بازوهای آمریکا است.

مهمترین شاخصه طرح «VSO» پویایی آن در انتخاب افرادی است که واجد شرایط ورود بدان هستند و همه میتوانند در آن حضور داشته باشند. ولی آموزش بر اساس «تجربه، توانمندی، توانایی فرد و میزان تفاوتهاست». گفتنی است که اردوگاههای جبهه النصره و همپیمانان آن در ریف جنوبی و غربی حلب چندی پیش شاهد رفت و آمد بسیاری بود. این مسئله سبب شد که صدها تروریست این اردوگاهها را ترک کرده و افراد دیگری جایگزین آنان شوند. نکته جالب در این طرح این است که هیچ توجهی به «گرایشهای ایدئولوژیک» افراد نمیشود، بلکه فقط تخصص نظامی اهمیت دارد.

به گزارش این روزنامه، برنامه 2017 آمریکا این است که بتواند کاری کند که نیروهای تحت حمایتش از رهگذر شکست داعش بتوانند به یک قدرت مشروع و تأثیرگذاری بدل شوند و همزمان مردم سوریه را از گروهها و مذاهب مختلف جذب کند. در واقع جزئیات این برنامه نشان میدهد که موفقیت VSO در شکست داعش فقط نخستین گامی است که میتواند به این نیروها مشروعیت مورد نظر را اعطا کند تا از این طریق بتوانند به ادعای واشنگتن «امنیت را مجددا در سوریه برقرار و از حمایت آمریکا و کشورهای شریک نیز دفاع کنند». اما درباره کشورهای شریک باید گفت که منظور، همپیمانان آمریکا در «ائتلاف» این کشور است که ادعای مبارزه با داعش در سوریه را دارد.

پنتاگون همچنین اعلام کرد که برخی از کشورها پیشنهاد میزبانی و حمایت از فعالیتهای وابسته به این آموزش را ارائه کرده اند ولی «به خاطر اختلاف اهداف کشورها، پیش بینی میزان حمایت [از این گروهها] دشوار است... قطر و عربستان هزینه های زیرساختی را بر عهده دارند و بیشتر هزینه های مرتبط با مکانهای آموزش» بر عهده ترکیه و اردن است.

اما درباره مهمترین گروههایی که در حال حاضر در VSO صحنه گردان اصلی هستند میتوان به گروههای زیر اشاره کرد:

«جیش سوریا الجدید، جماعت نور الدین زنکی، لشکر السلطان مراد، لشکر 99، تیپ 51، تیپ الحمزة، تیپ المعتصم، أحرار الشرقیّة، تیپ سلطان محمد فاتح و لشکر الشمالیة». همچنین گروههای وابسته به احرار الشام و جیش الاسلام نیز در این گروه حضور دارند.